Frais
Fraxinus excelsior
Oleaceae
Àutri noum : Frau, Fraich, Fraiche, Fraisse, Frais-mascle.
Nom en français : Frêne commun.
Descripcioun :Lou frais es un aubre de mountagno que trachis dins li relarg umide en terro prefoundo. Se recounèis à si bourroun negre e óupousa, à si fueio coumpausado de 5 à 11 fueioun denta e pounchu, e peréu à soun fru que ié dison "lengo d'aucèu".
Usanço :Emé la ligno de frais se fai li manche d'óutis. Li fueio (e li fru) soun couneigudo pèr lucha contro lou mau-d'os e ajuda à pissa. Faire bouli uno pougnado, pièi après infusioun, béure emé de jus de limoun. Dins d'ùni endré, li jóuini fru soun manja après èstre esta bouli dous cop. En Franço s'adoubo uno bevendo, la freineto, emé li fueio cuberto de melado (producho pèr li nieroun).
Port : Aubre
Taio : 5 à 30 m
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Fraxinus
Famiho : Oleaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Baragno
- Ribiero
- Fourèst de gaudre
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Fraxinus excelsior L., 1753
Aiado-blanco
Honorius nutans
Asparagaceae Hyacinthaceae
Nom en français : Ornithogale à fleurs penchées.
Descripcioun :L'aiado-blanco (noum generi pèr lou gènre Ornithogalum), flouris dins li vigno e lis ermas à la primo. Sèmblo un pau à uno flour-de-vounge-ouro emé de fueio verdalo e larjo de 7 à 15 mm, emé uno bando argentado. Li flour soun clinado amé de tepalo blanco qu'an un bando verdo sus lou deforo.
Usanço :La planto es empouisounanto coume la maje part di jacinte. Nous vèn dóu Pont (Grèço e Turquìo).
Port : Erbo
Taio : 20 à 50 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Honorius
Famiho : Asparagaceae
Famiho classico : Hyacinthaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 4 à 5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 400 m
Aparado : Noun
Febrié à mars
Liò : Vigno
- Ermas
Estànci : Termoumediterran à Coulinen
Couroulougi : Óurigino pountico
Ref. sc. : Honorius nutans (Sm.) Gray, 1821
(= Ornithogalum nutans L. 1753 )